Stres ve Kaygı Arasındaki Fark Nedir?

Daha önce yayımlanan anksiyete bozukluğu nedir yazısının ardından şimdi de stres ve anksiyete arasındaki farklara bir göz atalım. Stres ve kaygı/anksiyete arasındaki farkı bilmek, ihtiyacınız olan yardımı almanızda size yardımcı olabilir.

Stres Nedir?

Stres ve kaygı arasında ince bir çizgi vardır. Her ikisi de duygusal tepkilerdir ancak stres, tipik olarak harici bir tetikleyiciden kaynaklanır. Tetikleyici kısa vadeli olabilir, mesela bir son teslim tarihi veya sevilen biriyle edilen kavga gibi. Veya çalışamama, ayrımcılık ya da kronik hastalık gibi uzun vadeli de olabilir. Stres altındaki kişiler sinirlilik, öfke, yorgunluk, kas ağrısı, sindirim sorunları ve uyku güçlüğü gibi zihinsel ve fiziksel semptomlar yaşarlar.

Anksiyete Nedir?

Öte yandan kaygı/anksiyete; bir stres etkeni olmadığında bile geçmeyen, ısrarcı, aşırı endişelerle tanımlanır. Anksiyete, stresle neredeyse aynı semptomlara yol açar: uykusuzluk, konsantrasyon güçlüğü, yorgunluk, kas gerginliği ve sinirlilik.

Hem hafif stres hem de hafif anksiyete, benzer başa çıkma mekanizmalarına olumlu yanıt verir. Fiziksel aktivite, besleyici ve çeşitli bir diyet ve iyi uyku hijyeni iyi bir başlangıç ​​noktasıdır ancak başka baş etme mekanizmaları da mevcuttur.

Çözüm İçin Ne Yapmalı?

Stresiniz ya da endişeniz bu yönetim tekniklerine yanıt vermiyorsa veya stres ya da kaygının günlük işleyişinizi yahut ruh halinizi etkilediğini düşünüyorsanız, ne yaşadığınızı anlamanıza yardımcı olabilecek ve size ek başa çıkma araçları sağlayacak bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşmayı düşünün. Örneğin bir psikolog, anksiyete bozukluğunuz olup olmadığını belirlemeniz içim yardımcı olabilir. Anksiyete bozuklukları, şiddetleri ve ne kadar sürdükleri açısından kısa vadeli endişe duygularından farklılık gösterir. Anksiyete tipik olarak aylarca sürer, ruh halini ve işleyişi olumsuz etkiler. Agorafobi (kamusal veya açık alan korkusu) gibi bazı anksiyete bozuklukları, kişinin keyifli aktivitelerden kaçınmasına veya bir işte kalmasını zorlaştırmasına neden olabilir.

Anksiyete bozuklukları yaygındır. Ulusal Mental Sağlığı Enstitüsü’ne göre, geçen yıl 18 yaşın üzerindeki Amerikalıların %19’unda anksiyete bozukluğu vardı ve Amerikalıların %31’i yaşamları boyunca bir anksiyete bozukluğu yaşayacak. [ÇN: Türkiye Ruh Sağlığı Profili Araştırması’nda yaygın anksiyete bozukluğunun son 12 aydaki yaygınlığının % 0.7 olarak bulunduğu belirtilmiştir (akt. iç. Kılıç, 1998)]

En yaygın anksiyete bozukluklarından biri yaygın anksiyete bozukluğudur. Bir klinisyen, bir kişinin genel anksiyete bozukluğuna sahip olup olmadığını belirlemek için altı ay boyunca çoğu gün meydana gelen aşırı, kontrol edilmesi zor endişe gibi semptomları arayacaktır. Endişe, konudan konuya atlayabilir. Yaygın anksiyete bozukluğuna, anksiyetenin fiziksel semptomları da eşlik eder.

Bir başka anksiyete bozukluğu türü; kişinin terlemesine, başının dönmesine ve nefes nefese kalmasına neden olabilecek ani anksiyete ataklarıyla işaretlenen panik bozukluktur. Anksiyete, belirli fobiler (uçma korkusu gibi) şeklinde veya yaygın sosyal durum korkusuyla işaretlenen sosyal kaygı şeklinde de ortaya çıkabilir.

Anksiyete bozuklukları; psikoterapi, ilaç tedavisi veya ikisinin bir kombinasyonu ile tedavi edilebilir. En yaygın kullanılan terapötik yaklaşımlardan biri, kaygı ile ilgili uyumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeye odaklanan bilişsel davranışçı terapidir. Diğer bir potansiyel tedavi, tetikleyici etrafındaki korku döngüsünü kırmak için bu anksiyete tetikleyicileriyle güvenli ve kontrollü bir şekilde yüzleşmeyi içeren maruz kalma terapisidir.

Anksiyete ve tedaviler hakkında daha fazla bilgi için APA’nın “Endişenin Ötesinde: Psikologlar Anksiyete Bozukluklarına Nasıl Yardımcı Olur?” konusuna bakın.

Bir mental sağlık uzmanının nasıl bulunacağına ilişkin tavsiye için APA’nın Yardım Merkezini ziyaret edin.

Kaynak: APA